Omurilik Tümörü Nedir?
Omurilik tümörü, omurilikte veya omurilik zarında görülen, omurga kemiklerini etkileyen ve yumuşak dokularda gelişme gösteren tümörlerin tamamına verilen isimdir. İntradural tümör olarak da adlandırılan omurilik tümörü, yerine ve boyutuna gore hasta kişilerde farklı emarelerle kendini göstermektedir. Beyin işlevlerinin vücuda iletilmesinde yer alan ve sinir sisteminde mühim bir görevi olan omurilikte kanserli hücrelerin bulunması son aşama tehlikeli sonuçları meydana getirmektedir.
Buna ek olarak, fena ve iyi huylu olabilen tümörlerin ise sıklıkla görülme olasılığı fazlaca düşüktür. Aynı zamanda, omurilik tümörleri çoğu zaman iyi huylu hücrelerden kaynaklanmaktadır. Sinir sistemi ve en basit işlevlerde bile vazife alabilen omurilikte rastlanan tümörlerin tedavisi ise cerrahi yöntemler aracılığı ile olmaktadır. Günümüzde, özellikle de uygar tıbbın eriştiği nokta göz önünde bulundurulduğunda, potansiyel riskler büyük oranda ortadan kaldırılmaktadır.
Omurilik Tümörü Belirtileri Nelerdir?
Merkezi sinir sisteminde mühim bir görevi olan omurilikte ortaya çıkabilecek muhtemel bir sorun ya da hasar vücudun tamamını tesiri dibine alabilmektedir. Bu yüzden, omurilik tümörü bulunan kişilerde hem tümörün yer aldığı bölgeye hem de tipine nazaran değişik bulgulara rastlanmaktadır.
Geceleri daha da şiddetlenen ağrılar omurilik tümörünün başlıca belirtisidir. Özellikle sırt ağrıları ve birtakım hasta kişilerde rastlanan karın ağrıları dinlenme halindeyken de sürmektedir. Ağrı, bazı durumlarda sadece tümörün olduğu noktayla sabit kalmayıp tüm sırt bölgesini de etkilemektedir. Çoğunlukla genç yaşta olan hastalarda olup biten bu kontrol edilemeyen ve şiddetli ağrılar doğrudan olarak omurilik tümöründen şüphe duyulmasına niçin olmaktadır.
Doğrudan omurilikte ortaya çıkan tümörlerin yanı sıra bazı durumlarda ise omurgadaki tümörlerin omuriliğe baskı yapması sonucu da hastaların muhtelif belirtiler göstermesine sebep olmaktadır. Basıncın görüldüğü bölgeye göre değişen semptomlar arasında ağrılar ve uyuşmalar bulunmaktadır.
Omurilikte tümör genel hatlarıyla şu emarelerle kendini gösterir;
Başta sırtta olmak suretiyle, boyun ve karın bölgesinde baş gösteren, ancak bir türlü kontrol dibine alınamayan şiddetli ağrı
Göğüs bölgesi ile kol ve bacaklarda uyuşukluk
Kol ve bacaklarda kas zayıflığı ve güçsüzlük
Dengede durmakta ve yürümekte zorlanma
Bağırsak hareketlerinde meydana gelen değişimler
Isıya karşı aşırı duyarlılık
Çocuklarda görülen iskelet sistemi bozuklukları (skolyoz)
Bu emareler, tümörün omurilik üzerinde bulunmuş olduğu yere gore hastadan hastaya çeşitlilik göstermektedir. Örnek olarak, bel kısmında olup biten tümörler ancak bacaklarda uyuşukluğa sebep olurken boyun bölgesine baskı meydana getiren tümörler ise ancak bu bölgede ağrılara sebebiyet vermektedir.
Omurilik Tümörü Türleri Nelerdir?
Ekstradural Tümörler
Omurilik tümörü türlerinden biri olan ekstradural tümörler, primer spinal ve metastatik tümörler olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Metastaz, çoğu zaman çevre organlarda bulunan kanserli doku ve hücrelerin kan damarları aracılığıyla diğer yerlere sıçramasını ifade etmektedir. En yaygın olarak görülen metastatik omurilik tümörleri ise sıklıkla yavaş gelişim göstermektedir.
Ayrıca çoğu zaman akciğer, böbrek, meme ve prostat şeklinde omuriliğe yakın olan organlardan meydana gelen bu tümörler, sıklıkla 40 ila 60 yaş aralığındaki erkek bireylerde ortaya çıkmaktadır. Primer ekstradural tümörlere ise daha ender rastlanmaktadır. 20’li yaşlardaki genç bireylerde çoğunlukla iyi huylu olarak ortaya çıkan bu tümör, ileri yaşlarındaki bireyler için daha mühim sonuçlara sebebiyet verebilmektedir
İntradural Tümörler
İntradural Tümörler sıklıkla sinir kökleri, kan damarları yada metastatik tümörlerden kaynaklamaktadır. Yaklaşık %90’ı iyi huylu olan intradural tümörler, ekstradural tümörlere oranla daha süratli açınma göstermektedir. Bu sebeple, teşhisin hemen peşinden müsait tedaviye başlanması gerekmektedir.
İntradural tümörler ise schwannoma/nörofibroma ve meningioma olarak ikiye ayrılmaktadır. Meningioma kadınlarda daha sık görülür ve her 10 hastadan 7’sinde ortaya çıkmaktadır. Genellikle 50 yaş ve üzeri bireylerde ortaya çıkan bu tümör en fazlaca sırt, bel ve boyun bölgelerinde görülmektedir. İlk evrede şiddetli sırt ağrısına sebebiyet vermesiyle özdeşleşmiş olan meningioma sıklıkla cerrahi yöntemler sayesinde tamamen yok edilmektedir.
Schwan hücrelerinin sebep olduğu schwannoma/nörofibroma ise sıklıkla 30 ile 50 yaş arası bireylerde görülmektedir. İntradural tümörlerin süratli inkişaf göstermesinin aksine bu tümör türü yavaş bir şekilde gelişmektedir. Sık olarak sırt bölgesinde rastlanan schwannoma/nörofibroma %90 olasılık ile iyi huyludur.
Omurilik Tümörü Ölüm Riski Oluşturur mu?
Omurilik tümörleri çoğu zaman iyi huylu olan ve değişik bölgelere sıçrama göstermeyen tümör çeşitlerinden biridir. Buna ek olarak erken teşhis omurilik tümörünün tedavisinde dirimsel öneme haizdir. Erken teşhis yardımıyla tümörün sinirlere ve omurgaya muhtemel ziyanı oldukca büyük miktarda önlenmektedir. Geç kalınan durumlarda ise nüzul şeklinde sorunlar görülmektedir.
Omurilik Tümörü Nasıl Teşhis Edilir?
Omurilik tümörünün teşhisinde öncelik hastaların gösterdiği belirtilerin göz önüne alındığı nörolojik muayenelerdir. Uzman tabip muayene sırasında belirtilerin yanı sıra hastaların tıbbi geçmişini de dinlemektedir. Muayene sonrasında Bilgisayarlı Tomografi ve Manyetik Rezonans (MR) gibi görüntüleme teknikleri hastalığın teşhisinde kullanılan başlıca yöntemlerdir. MR tümörün varlığından şüphelenildiği durumlardaki en doğru araçtır. Tomografi ise sıklıkla tümörün kemiklerle olan bağlantısı için kullanılan yöntemlerden biridir.
Bu yöntemlerin dışında doktorların gereksinim duyması niteliğinde direkt grafi, BT, kemik sintigrafisi de kullanılan yöntemlerdendir. Sintigrafi, vücutta hastalıktan etkilenen değişik bölgelerin olup olmadığının anlaşılmasında destek sunar. Bu yöntemler vasıtasıyla teşhis edilen omurilik tümörünün nedenini ve tümörünü idrak etmek için ise biyopsi yapılmaktadır. Biyopsi sonuçlarına göre de doktorlar tarafınca tedavinin yapılacağı metot belirlenmektedir.
Omurilik tümörü tedavisinde sıklıkla cerrahi yöntemler uygulanmaktadır. Bazı durumlarda ise kemoterapi ve radyoterapiden de yararlanılmaktadır. Cerrahi operasyonlar genellikle iyi huylu olan tümörün tamamen alınmasını amaçlamaktadır. Kemoterapi ve radyoterapi ise sıklıkla ameliyat hemen sonra tam olarak alınamayan tümörlerin temizlenmesinde yada ameliyat öncesinde tümörün boyutunu küçültmek için uygulanmaktadır.
Omurilik Tümörü Tedavisi Nasıl Yapılır?
Cerrahi Operasyon (Omurilik Tümörü Ameliyatı)
Omurilik tümörünün tedavisi için yaygın olarak cerrahi operasyonlar uygulanmaktadır. Özellikle de mikrocerrahi sayesinde, hastaların vücudunda yalnızca oldukca minik kesiler açılarak ameliyat gerçekleştirilmektedir.
Böylece, omurilik zarı ve omuriliğin içinde bulunan ve fazlaca büyük boyutta olmayan iyi huylu tümörler rahatlıkla alınmaktadır. Bununla birlikte, kötü huylu tümörlerde ise değişik prosedürler uygulanmaktadır. Tümörün tamamen alınamadığı durumlarda ek tedaviler uygulanmaktadır. Bazı durumlarda ise hastaya implant takılmaktadır.
Omurilik Tümörü Ameliyatı Sonrası
İyi huylu tümörlerde sıklıkla kitle bütünüyle alınırken fena huylu tümörlerde ise bazen çevre dokuların zarar görmemesi için tümör kitlesinin sadece bir kısmı alınmaktadır. Bu durumda, tümörün yinelememesi ve tekrardan büyümemesi için radyoterapi ve kemoterapi gibi çeşitli tedavi şekillerinden yararlanılmaktadır.
Ameliyat sonrasında ise risklerin tamamen ortadan kaldırılması için ilk önce ameliyat yapılan bölgenin pak tutulması şarttır. Aynı zamanda doktorunuzun reçetelendirdiği ilaçları zamanında kullanmak, tertipli olarak pansuman ve kontrollere gitmek ve ağır fiziksel aktivitelerden uzak durmak gerekmektedir.
Kemoterapi
Kemoterapi, kanser hastalarının cerrahi yöntemler kullanılmadan ilaç ile tedavi edilmesini sağlamaktadır. Neredeyse tüm kanser türlerinde kullanılmaktadır. Fakat omurilik tümöründe kullanımı kısıtlıdır. Bunun ana sebeplerinden biri bu tümörlerin sıklıkla iyi huylu çıkmasıdır. Kemoterapi, sıklıkla cerrahi operasyon öncesinde tümör kitlesini küçültmek için uygulanmaktadır.
Radyoterapi
Işın tedavisi olarak da adlandırılan radyoterapi de kemoterapi benzer biçimde omurilik tümörü tedavisinde destek olmak amacıyla kullanılan ve kısıtlı kullanıma sahip yöntemlerden biridir. Ameliyat öncesinde yada ondan sonra radyasyona karşı hassas olan tümörlere karşı ışın tedavisi uygulanmaktadır.